گیاه بامبو با نام انگلیسی Ribbon Plant- Lucky Bamboo و نام علمی dracaena sanderiana شناخته می شود. این گیاه از خانواده ی Draecenaceae بوده و خاستگاه اصلی آن کامرون در غرب آفریقا است.
گیاه بامبو این روزها به گیاه بسیار پر طرفداری در بین ایرانی ها تبدیل شده است. به طوری که به دلیل نگهداری آسان آن به خوبی در دفترها و ادارات و خانه ها جای خود را باز کرده است. این گیاه بر خلاف تصور عموم که بومی شرق آسیاست، بومی غرب آفریقا و
جنگل های کامرون می باشد و با آن بامبو که بومی آسیا و چین است فرق می کند. زیرا بامبو از خانواده ی بامبو ها بوده ولی این بامبوی خوش شانس از خانواده ی دراسنا می باشد.
البته تولید کننده ی بامبو خوش شانس در چین و تایوان می باشد که با تکنیک های پیچ و خم دادن به گیاه شکل می دهند. نگهداری گیاه بامبو در منزل بسیار آسان می باشد. طبق برخی افسانه ها این گیاه باعث خوش شانسی می شود.
برای زیبایی هر چه بیشتر این گیاه در منزل باید تعداد آن را فرد انتخاب کنید. این گیاه از نظر طراحی دکوراسیون داخلی حائز اهمیت می باشد و حتی از چوب بامبو هم می توان استفاده کرد. زیرا از جمله عناصری است که قابلیت مانور برای دیزاین و هماهنگ شدن با انواع گلدان و سنگ و سرامیک و غیره را دارد. گیاه بامبو دوست دارد در مرکز توجه قرار گیرد پس بهتر است با توجه به نیاز نوری گیاه آن را در مرکز خانه قرار دهید.
معنی تعداد شاخه‌های بامبو
- یک شاخه : نمادی از یکتا بودن و جریان بی‌مانع انرژی است.
- دو شاخه : نمادی از شانس خوب در عشق است و بهترین تعداد برای هدیه دادن به شریک زندگی است.
- سه شاخه : نمادی برای تداوم رشد، تولد و خانواده است.
- چهار شاخه : نمادی برای مرگ است! پس به هیچ وجه 4 بامبو به کسی هدیه ندهید.
- پنج شاخه : نمادی برای رفاه، طول عمر، شانس، خوشحالی و سعادت است.
- شش شاخه : نمادی برای کسب ثروت از طریق شانس و کسب فرصت‌هاست و می‌تواند هدیه‌ای عالی برای محیط کار باشد.
- هفت شاخه : نمادی برای سلامت و رشد شخصی است.
- هشت شاخه : نمادی برای انرژی بی‌پایان و نعمت‌های فراوان است.
- نه شاخه : نمادی برای موفقیت و حق‌شناسی است.
انواع بامبو
گیاه بامبو نیز ماند سایر گونه‌های گیاهی دیگر انواع مختلفی دارد. این تنوع شامل بیش از 115 جنس و 1400 گونه می‌باشد. در بین این گونه‌ها تعدادی مناسب برای رشد در فضای باز یا آزاد هستند و تعدادی نیز مناسب محیط بسته و آپارتمانی. پس اگر قصد خرید گیاه بامبوی آپارتمانی را دارید باید به این نکته هنگام خرید دقت فرمایید. گیاه بامبو با روش‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شود. یکی از این دسته‌بندی‌ها به صورت زیر است :
بامبوی جوانه
این بامبو شامل قسمت وسط ساقه گیاه می‌شود و برگ‌های سبز رنگ آن نیز از جوانه‌هایی که در بخش کناری همین ساقه هستند می‌روید. معمولاً بر اساس مشاهدات ارتفاع این نوع بامبو نیز بین 50 تا 120 سانتی‌متر تخمین زده می‌شود.
بامبوی برگ سبز
این نوع بامبو بین 80 تا 120 سانتی‌متر رشد می‌کند و دارای برگ‌های سبز پررنگی می‌باشد.
بامبوی طلایی
این گیاه به دلیل اینکه دارای برگ‌های سبز کم رنگی هستند به آن‌ها بامبوی طلایی گفته می‌شود؛ زیرا رنگشان به سمت زرد متمایل است. رگ برگ‌های این گیاهان می‌تواند یک‌دست یا دارای رگ‌هایی به رنگ سبز پر رنگ باشد.
بامبوی سیلور ( بامبوی ابلق )
این نوع بامبو نسبت به سایرین ارتفاع بلندی تری دارد و تا 120 سانتی‌متر یا حتی کمی بیشتر می‌رسد. برگ این نوع بامبو می‌تواند سبز کم رنگ یا پر رنگ باشد.
نیازها ، اصول داشت و تکثیر گیاه بامبو
تمام چیزهایی که گیاه نیاز دارد، تمیز کردن مرتب برگ ها در صورت وجود گرد و خاک ، تعویض هفتگی آب و قرار گرفتن در محیط پر نور بدون آفتاب مستقیم می باشد. هر ماهه ریشه های سیاه گیاه را هرس کنید و آن را بشویید.
نور مناسب برای رشد گیاه بامبو
گیاه بامبو، نیاز به نور مستقیم خورشید ندارد. این گیاه کاملا آپارتمانی است و بهترین نور برای آن نوری است که در فاصله حدود 3 متر از پنجره ای که جلوی آن پرده کشیده شده می باشد. بامبو، با شرایط آب و هوایی ثابت، سازگار است.
از این رو از نگهداری بامبو مقابل باد کولر، نزدیک بخاری یا شومینه و یا جلو دری که بعضی اوقات نسیمی از لای آن می‌وزد، خودداری کنید و همچنین از جا به جا کردن آن بپرهیزید، چرا که این گیاه بعد از مدتی به مکانی که در آن قرار دارد عادت می‌کند و جا به جایی ممکن است ضربه جبران ناپذیری به گیاه وارد کند و باعث زرد شدن برگ‌های آن شود. از بامبو، به عنوان گیاهی اجتماعی یاد می‌شود. زمانی که تعداد زیادی از این گیاه در کنار یکدیگر قرار گیرد، سرعت رشد آن افزایش می‌یابد.
آبیاری گیاه بامبو
روش نگهداری گل بامبو در آب نیز آسان است. اگر ترجیح شما نگهداری از گیاه در آب است مواظب باشید که تمام ریشه در آب باشد و خارج نشود. همچنین هر 7 الی 10 روز یک‌بار آب آن را عوض کنید تا گیاه شما شاد و سالم بماند. وقتی آب ساکن می‌شود ممکن است سر و کله جلبک‌ها پیدا شود پس هر زمان که آب را عوض می‌کنید گلدان را تمیز کنید تا از تشکیل جلبک جلوگیری کنید.
شما می‌توانید از همان آب لوله‌کشی برای این گیاه استفاده کنید، به‌شرطی که سطح کلر آب زیاد نباشد. برای محکم کاری می‌توانید آب را برای دوازده ساعت در ظرفی جدا نگه دارید تا کلر آن ته‌نشین شود. دراین‌باره درنظر داشته باشید که در برخی آب‌ها فلوراید بالایی وجود دارد و این ماده می‌تواند برای بامبو سمی باشد و به آن آسیب بزند، درنتیجه بهتر است به جای آن از آب معدنی استفاده کنید.
اما اگر برای نگهداری از بامبو ترجیح می‌دهید بامبوی شما در خاک زندگی کند، خاکی غنی با زهکشی عالی برای آن خریداری کرده و خاک آن را همیشه مرطوب نگه دارید. منظور ما از مرطوب نگه داشتن خاک این است که وقتی که خاک گیاه رو به خشکی رفت، دوباره آن را آبیاری کنید. بنابراین از آبیاری بیش‌ازحد و غرقاب کردن خاک خودداری کنید، چون اینکار باعث پوسیدن ریشه و ازبین‌رفتن گیاه شما خواهد شد.
خاک مناسب برای رشد بامبو
در صورت تمایل برای کاشت در خاک از سه قسمت مساوی ماسه ، پیت موس و خاک باغچه استفاده کنید در این صورت دیگر نیازی به ریختن قطره در خاک نیست . توجه کنید اگر گیاه بامبو از ابتدا داخل آب ریشه داده ، دیگر آن را داخل خاک منتقل نکنید زیرا در این صورت رشد گیاه به تاخیر افتاده یا زرد شده و از بین می رود . برای این منظور گیاه بامبو را یا از ابتدا داخل خاک قرار دهید یا آن را ابتدا داخل ماسه منتقل کرده بعد از یک ماه به خاک کامل وارد کنید .
دما مورد نیاز برای گیاه بامبو
با توجه به منطقه بومی این گیاه دمای بین ۱۸ تا ۲۳ درجه بهترین رنج دمایی می‌باشد. هیچوقت این گیاه را جلوی کولر و پنکه یا نزدیک بخاری قرار ندهید.
تغذیه مناسب برای بامبو
با قطره ی مخصوص هر ماه یک بار گیاه بامبو را با آن تغذیه کنید.
رطوبت مورد نیاز برای گیاه بامبو
رطوبت متوسط محیط و آب بخارشده از گلدان برای گیاه کافی است.
هرس کردن
از آنجا که در طول زمان، ممکن است بامبو بیش‌ازحد سنگین شود و از شکل همیشگی‌اش خارج شود. هرس کردن بخش مهمی در نگهداری گیاه بامبو است. عموما بریدن شاخه اصلی گیاه به‌منظور هرس کردن گیاه، اقدامی اشتباه است و به جای آن بهتر است شاخه‌هایی را ببرید که از شاخه اصلی انشعاب گرفته‌اند. به‌این‌منظور ساقه جانبی را تا جایی ببرید که 3 الی 5 سانتی‌متر آن باقی بماند. برای محافظت از قسمت بریده شده نیز روی آن را با پارافین بپوشانید تا از ورود باکتری‌ها جلوگیری شود.
اگر می‌خواهید شکل کلی گیاه را عوض کنید می‌توانید شاخه جانبی را از انتهای آن ببرید. در محل برش زخمی برنزی رنگ ایجاد می‌شود که ممکن است ساقه جدید از آن رشد کند و این یعنی شانس تغییر شکل کلی گیاه برای شما وجود دارد. بعد از هرس کردن بامبو ساقه‌های بریده شده را دور نریزید. زیرا می‌توانید از آن‌ها به‌عنوان قلمه برای رشد گیاه جدید استفاده کنید.
به‌عنوان نکته آخر درمورد هرس کردن بامبو نیز گفتنی است که اگر به‌هر دلیلی نیاز دارید تا ساقه اصلی را ببرید باید بدانید که شاخه‌های انشعابی جدید از زیر محل برش رشد می‌کنند.
تعویض گلدان
در طول نگهداری از بامبو اگر ریشه‌های آن برای گلدان بیش‌ازحد بزرگ شدند، یعنی زمان تعویض گلدان رسیده است. در این زمان گیاه را به گلدانی بزرگ‌تر منقل کنید یا اگر در آب زندگی می‌کن، تنگ بزرگ‌تری برای آن فراهم کنید. یادتان باشد در زمان تعویض گلدان یا تنگ باید سنگ یا خاک قدیمی که برای نگهداری گیاه استفاده می‌کردید را دور بریزید و از سنگ یا خاک جدیدی استفاده کنید.
تکثیر بامبو و روش ازدیاد آن
در طول نگهداری از بامبو تکثیر آن عموما از طریق قلمه زدن انجام می‌شود. اولین قدم برای اینکار انتخاب یک قلمه سالم است. بهتر است قلمه‌ای را انتخاب کنید که حداقل یک برگ یا بیشتر داشته باشد. سپس برگ‌های اضافی را از روی گیاه جدا کنید تا گره رشد گیاه را ببینید. در شرایط عادی گیاه نیازی به هورمون رشد ندارد و می‌تواند به‌تنهایی و به سرعت ریشه دهد، اما اگر تجربه‌های ناموفقی داشتید می‌توانید از هورمون رشد به عنوان نیروی کمکی استفاده کنید.
بعد از انتخاب قلمه برای ریشه‌دهی قلمه 2 راه پیش روی شما قرار دارد:
ریشه دهی بامبو در آب
این روش، معمول‌تر و بهتر است. به‌این‌منظور ساقه بریده شده‌ای که حداقل یک برگ دارد را در آب مقطر قرار دهید. پس از مدتی ریشه‌های جدید و قرمز رنگ گیاه از پایین ساقه شروع به رشد می‌کنند. آب را تا حد ممکن تمیز نگه دارید. به محض اینکه ریشه‌های گیاه شکل گرفت می‌توانید آن را به گلدانی زیبا یا خاک منتقل کنید.
ریشه دهی بامبو در خاک
بامبو می‌تواند در خاک نیز به‌خوبی ریشه دهد. برای اینکار گیاه را به‌آرامی در خاکی تازه قرار دهید و مطمئن شوید که حداقل یک گره در داخل خاک باشد. سپس گلدان را به محلی نسبتا گرم با نور مناسب منتقل کرده و خاک را مرطوب نگه دارید.
یادتان باشد که گلدان را غرقاب نکرده و از گیاه جدید انتظار زیادی نداشته باشید. این گیاه نمی‌تواند مثل مادرش رشد کند و همان عادت رشد را داشته باشد. بامبوی جوان شما می‌تواند صاف و سرسبز باشد، اما ممکن است مانند مادرش ظاهری قوی و رشد سریع نداشته باشد.
نکته بسیار مهم : بعد از قلمه زدن بامبو، دیگر ساقه‌ها پیچ نخواهند خورد و راست بالا می روند.
روش های شکل دادن به گیاه بامبو
یکی از هیجان‌انگیز‌ترین خصوصیات بامبو این است که می‌توان ساقه‌های آن را شکل داد و یا حتی به یکدیگر بافت. کلید موفقیت این کار، نور است. با دستکاری منبع نور می‌توانید بامبو را به شکل‌های مختلفی در بیاورید.
این گیاه را در چین به گونه‌ای پرورش می‌دهند که از کنار رشد کند و به همین خاطر پیچ می‌خورد. انجام این کار در خانه آسان نیست. با این‌حال می‌توانید با کمک یک جعبه که سه طرف آن بسته است و تشخیص سرعت رشد گیاه، آن را پیچ بدهید. برای انجام این کار باید صبر زیادی داشته باشید، چراکه اینکار به تمرین و تجربه نیاز دارد. در ادامه دو مدل محبوب برای شکل دادن به بامبو را برای شما شرح خواهیم داد.
مدل پیچشی
در طول نگهداری از بامبو یکی از محبوب‌ترین مدل‌های شکل‌دهی به بامبو، مدل پیچشی است. برای اینکه بتوانید گیاه خودتان را به این شکل در بیاورید مراحل زیر را دنبال کنید :
- گیاه را در یک کارتن مقوایی قرار دهید تا نور به آن نرسد.
- یکی از چهار سمت کناری کارتن را باز کنید تا نور از آن سمت وارد شود. ( سمت بالا باید بسته بماند )
- مراقبت از گیاه را تا زمانی که متوجه شوید سر گیاه به سمت نور منحرف شده است، مثل گذشته انجام دهید.
- اکنون گیاه را در داخل کارتن کمی بچرخانید تا دوباره جهت گیاه به‌سمت نور منحرف شود.
- این کار را مدام تکرار کنید تا هر چند پیچی که لازم دارید را به دست بیاورید.
- در نهایت نیز بهتر است برگ‌های قسمت پیچ خورده را هرس کنید تا باعث شلوغی بیش‌ازحد نشوند.
مدل بافتنی
بافتن چند گیاه به یکدیگر کاری بسیار مرسوم و محبوب است. اگر می‌خواهید بامبوهای خود را به هم ببافید و شکل‌های زیبا درست کنید، کافیست مراحل زیر را طی کنید، اما یادتان باشد که این دست از کارهای کاملا تخصصی است و اگر با احتیاط انجام نشود منجربه خراب شدن بامبو شما می‌شود.
- گلدانی انتخاب کنید که 3 شاخه بامبو در آن باشد. این شاخه‌ها باید نیم سانتی‌متر ضخامت داشته، پنج سانتی‌متر از یکدیگر فاصله داشته باشند و به‌صورت خطی یا مثلثی کاشته شده باشند.
- برگ‌های قسمت پایینی گیاه را کاملا هرس کنید.
- به‌آرامی شاخه سمت راستی را روی شاخه وسطی بیاورید و شاخه وسطی را به سمت راست کج کنید. حالا شاخه سمت چپی را به وسط بیاورید و شاخه وسطی را به سمت چپ ببرید.
- این پروسه را تا جایی تکرار کنید که 10 الی 12 سانتی‌متر بالای آن خالی بماند.
- قسمت بافته نشده بالا را با نخ یا طنابی گره بزنید.
در نهایت با رشد گیاه، بافت شما محکم‌تر می‌شود و ماندگار خواهد شد.
سایر انواع پیچ بامبو :
پیچ فنری : یکی از پرطرفدارترین پیچ‌های بامبو می‌باشد و از نظر تعداد پیچ نیز به دسته‌های تک پیچ، دو پیچ ، سه پیچ و چهار پیچ تقسیم می‌شود.
پیچ O یا قلبی : به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه O انگلیسی به این نام معروف شده است.
پیچ S : به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه S انگلیسی به این نام معروف شده است با قلمه تکثیر می‌یابد. از هر جا که خواستید قلمه می‌زنید، اما دیگر پیچ نمی‌خورد.
بیماری ها و روش درمان گیاه بامبو
برگ ها زرد می شوند
این عارضه بیشتر به دلیل قرار گیری جلوی نور مستقیم آفتاب و شوری و املاح آب می باشد. همچنین کمبود کلسیم و پتاسیم نیز می تواند عامل این عارضه شود. پس برای جلوگیری از این بیماری به طور مرتب از قطره بامبو استفاده کنید ( به جای هر شاخه بامبو دو قطره بچکانید )
برگ ها قهوه ای می شوند
این عارضه به دلیل کمبود رطوبت یا آلودگی آب می باشد. رطوبت را با اسپری آب روی برگ ها افزایش دهید.
ساقه گیاه پوسیده است
این عارضه حاکی از آن است که گیاه قارچ گرفته است. محل آلودگی را با چاقو بتراشید و برای مدتی داخل محلول قارچ کش قرار دهید یا اگر آلودگی عمقی باشد از بالای محل پوسیدگی ببرید و دوباره داخل آب بگذارید.
روی برگ ها تار عنکبوت مشاهده می شود
این عارضه به دلیل وجود حشره ی کنه می باشد. گیاه را سم پاشی کنید و رطوبت محیط را هم زیاد کنید.
لکه های سوخته روی برگ ها مشاهده می شود
آفتاب مستقیم یا غبار پاشی جلو آفتاب دلیل این عارضه است. شرایط را باز بینی کنید و گیاه را به محیط مناسب انتقال دهید.
برگ ها ریز و باز نمی شوند
این عارضه به دلیل کمبود نور یا مواد غذایی می باشد و باید با قطره مخصوص تغذیه کنید.
با وجود این که فصل رشد فرا رسیده ولی از برگ جدید خبری نیست
هوا خیلی سرد است. گیاه را به محل گرم تری انتقال دهید.
چند نکته جالب در مورد بامبو
- بعد از شرح روش نگهداری بامبو و مشکلات و آفات آن نوبت به چند نکته جالب در مورد آن می‌رسد. در این باره باید بدانید که بامبو در فرهنگ فنگ‌شویی نمادی از زمین ( سنگریزه‌های پای گیاه )، چوب ( خود گیاه )، آب ( که داخل تنگ است )، آتش ( ربان‌های قرمز که بر روی گیاه گره می‌زنند ) و آهن ( سکه‌ای که روی گیاه آویزان می‌کنند ) است.
- از آنجایی که بامبو گیاهی تو خالی است می‌تواند انرژی چی را از خود عبور دهد، در نتیجه خرد و سعادت درون آن جریان پیدا می‌کند.
- تعداد شاخه‌های بامبو معانی مختلفی دارد؛ البته تمام این معانی مثبت است. به جز عدد چهار که باید از آن دوری کنید.
- کشت آکواپونیک پرورش همزمان و ارگانیک ماهی و گل و گیاه می باشد به طوری که مدفوع ماهی که دارای ازت و املاح فراوان می باشد به عنوان کود برای رشد گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد و هم زمان هم در مصرف آب صرفه جویی می شود. به عنوان یک ایده ی خاص و خوب می توان در یک تنگ ماهی تعدادی ماهی زبرا یا ماهی فایتر یا گلدفیش نگهداری کرد و سه شاخه بامبو را نیز در آن قرار داد به این ترتیب دیگر نیازی به دادن قطره به آب نیست و همچنین می توان از گلدان شیک در محیط خانه و کار لذت برد
کلام پایانی
گیاه بامبو یکی از گیاهان آپارتمانی است که با فراهم کردن شرایط مناسب آن می تواند به خوبی در منزل شما رشد کند. در این مقاله به طور کامل در مورد نگهداری و پرورش گیاه بامبو و روش های برطرف ساختن بیماری های آن توضیح داده شد. شما می توانید با رعایت نکات گفته شده در این مقاله به راحتی گیاه بامبو خود را پرورش دهید یا تکثیر نمایید.
منبع: گل رضوان
